Dit bijzondere rijksmonument uit 1622 op de hoek Prinsengracht/Brouwersgracht, is al sinds 1896 café Papeneiland. Op Prinsengracht 7 bevond zich vroeger een katholieke schuilkerk. De vluchtroute van deze schuilkerk liep naar dit pand, vandaar dat het café Papeneiland is genoemd. Of die gang ooit echt heeft bestaan is niet bekend, maar de resten van een vluchtgang zijn nog steeds te zien in het café.

Eind mei 2011 ontving het café niemand minder dan de voormalige Amerikaanse president Bill Clinton. Hij was speciaal naar het café gekomen om er appeltaart te eten. Een uur voor de oud-president kwam, kreeg eigenaar Tieltje een telefoontje of hij een plaatsje kon reserveren voor de oud-president. Na het gebruikelijke gemopper, “Eigenlijk doen we dat nooit, maar vooruit dan maar”, werd er toch maar een plekje voor Clinton vrijgehouden. En hij kwam. Een maand later kreeg Tieltje een brief van de oud-president waarin hij hem hartelijk bedankte voor de 'delicious apple pie'.

Deze in 1927 gebouwde Moskee, destijds een kerk, behoort qua architectuur tot de Delftse school en is ontworpen door architect H.W. Valk. De stijl van dit gebouw komt neer op een mengeling van gothisch (de geveltorens en een spitsboog hier en daar) en romaans (de massieve muren die zowel binnen en buiten het beeld bepalen). Het interieur is een ruimte met veel geel geglazuurde baksteen.

Zo heette de rooms katholieke kerk met de twee hoge torens die in 1927-1929 op de Rozengracht werd gebouwd. Zij is in plaats gekomen van de kerk met dezelfde naam op de Keizergracht 22, die dateerde van 1837. Op 31 oktober 1971 was de laatste Eucharistieviering en in 1974 vestigde zich de Nederlandse Tapijt Centrale in de verlaten kerk.

In 1981 was het zover: het kerkgebouw kreeg weer een religieuze bestemming. De Turkse gemeenschap vestigde er een Moskee/Turks Islamitisch Centrum. Het interieur van de Fatih Moskee moest wel veranderd worden. In alle moskeeën van de wereld is de windrichting naar Mekka aangegeven door een belangrijke wand met een gebedsnis (Kiblah). Wie het hoofd erheen wendt, wendt het hoofd naar Mekka. Met het altaar als richtpunt lag de oorspronkelijke ruimte juist op het Noord-Westen en daarmee 180° verkeerd. Vandaar werd een nieuwe muur in het interieur gemaakt, met daarin een gebedsnis, een muur die de vroegere entree aan het gezicht ontrekt en afsluit van binnenuit. Toch is in de gevel aan de Rozengracht nog een bescheiden toegang te vinden. Foto 2 van Mehmet Yamali.

De Bloemgracht is aangelegd in de eerste helft van de 17e eeuw en verbindt de Prinsengracht met de Lijnbaansgracht. Zoals overal in de Jordaan waren er ook aan de Bloemgracht fabriekjes gevestigd, zoals een lakenweverij en suikerraffinaderij. In 1635 kwam er aan de Bloemgracht ook een bekende drukkerij: Blaeu. Deze is bekend van de 'Grooten Atlas van Blaeu' en verhuisde later naar de Gravenstraat.

De drie panden aan Bloemgracht 87, 89 en 91 zijn De Drie Hendricken, eigendom van vereniging Hendrick de Keyser sinds eind vorige eeuw. Deze vereniging beheert en verhuurt historische panden in Nederland. De drie huizen met trapgevels dateren uit 1642 en zijn erg goed bewaard gebleven. Je denkt misschien dat de gevelstenen, 'Steeman', 'Landman' en 'Zeeman' verwijzen naar het beroep van de oorspronkelijke bewoners, maar dat is niet juist. Ze verwijzen naar drie manieren van leven: het leven van een stedeling, een dorpeling en een zeeman.

Brug 120: de Atlasbrug bij de Derde Leliedwarsstraat, vernoemd naar de Atlas Maior van Blaeu.
Brug 121: Rosa Overbeekbrug, bij de Tweede Leliedwarsstraat, vernoemd naar de vriendin van Kees de Jongen uit het boek van Theo Thijssen.
Brug 123: Kees de Jongenbrug, hoofdpersoon in het gelijknamige boek.

Je passert de Bloemgracht op onze Jordaanspeurtocht voor volwassenen (ca. 3 uur), waarbij je al wandelend op eigen gelegenheid de geheimen van de Jordaan ontdekt.

Deze basisschool is vernoemd naar de Amsterdamse schoolleraar Theo Thijssen (1879-1943). Wie Theo Thijssen zegt, zegt Kees de Jongen, zijn roman over de bijna 12-jarige Kees Bakels. En wie Kees Bakels zegt, zegt ook: de zwembadpas. Dit was een speciale manier van lopen waardoor je sneller vooruit komt, bedacht door Kees. Je loopt zwaaiend met je armen alsof je bijna voorover valt. In 2001 werd er een speciale Zwembadpasdag gehouden met zelfs de Eerste Nederlandse Zwembadpaskampioenschappen. In 1947 werd de Westerstraatschool in Amsterdam omgedoopt tot de Theo Thijssenschool. Sinds die tijd is er veel veranderd! Zo ook de locatie: sinds 1986 zit de school in de Anjeliersstraat. Daar betrok de Theo van Thijssenschool op nummer 153-157 het pand van een voormalige katholieke kleuterschool. Een prachtig pand dat in 1927 werd gebouwd in de zogeheten architectonische Amsterdamse-Schoolstijl.

Theo Thijssen was naast de geestelijk vader van Kees de Jongen nog veel meer. Hij was onderwijzer, vakbondsman, sociaal-democratisch kamerlid en bovenal ook Amsterdammer en Jordanees. In de Jordaan geboren als zoon van een schoonmaker, ging hij met een beurs van het rijk naar de Rijkskweekschool voor Onderwijzers in Haarlem. Theo Thijssen stelde, ondanks het autoritaire onderwijs, altijd het kind centraal en hij ging ervan uit dat naar school gaan en les krijgen voor kinderen plezierig moest zijn. Ook vernoemd naar de schrijver: Café Thijssen aan Brouwersgracht 107. Op het plein voor het café staat een standbeeld van Theo Thijssen. Aan de Eerste Leliedwarsstraat 16 is het kleine Theo Thijssen Museum gewijd aan de schrijver.

Gemaakt in 1977 door Erica van Eeghen. Kokadorus (echte naam: Meyer Linnewiel), geboren in Leeuwarden, verhuisde op jonge leeftijd naar Amsterdam. Hij verkocht lucifers op de Kalverstraat, maar toen hij merkte dat hij goed kon verkopen is hij standwerker geworden. Op het Amstelveld verkocht hij toiletartikelen en bretels ("Zó sterk, je kan er je schoonmoeder aan ophangen!") en stond hij bekend om zijn politieke commentaren. Het verhaal gaat dat hij door Koning Willem III was uitgenodigd om op Het Loo te komen spreken. Daar aangekomen viel hij stil door zoveel luxe en kwam hij niet meer zo gevat uit de hoek. Sinds 1906 noemde hij zichzelf Professor Kokadorus. Waar die naam vandaan kwam is niet zeker, mogelijk is het een samenstelling van de namen van zijn grootvader Ko, zijn grootmoeder Ka en zijn vader Dorus, maar in werkelijkheid blijken deze personen anders te hebben geheten. In 1934 overleed Kokadorus, “De Keizer der Standwerkers” of, door zichzelf zo genoemd, “De Koopman van Noord-Venetië". Het standbeeld laat Kokadorus zien terwijl hij zijn bretels aanprijst.

Gemaakt in 1876 door Ferdinand Leenhoff.
Johan Rudolph Thorbecke is de grondlegger van de democratie in Nederland. In 1848 gaf Koning Willem II Thorbecke de opdracht om de grondwet te herschrijven. Door rechtstreekse verkiezingen in te stellen kreeg het volk meer macht, wat leidde tot de moderne staat en de democratie zoals wij die nu kennen. Thorbecke was driemaal Minister van Buitenlandse Zaken. Het standbeeld werd vier jaar na de dood van Thorbecke onthuld, op 18 mei in 1876. Thorbecke heeft een aktetas onder zijn arm en de grondwet in zijn hand. Het beeld staat op het Thorbeckeplein, met het gezicht richting de Reguliersgracht. Na de werkzaamheden aan het plein in 2011 zou het beeld gedraaid worden; dit is om onverklaarbare reden echter nooit gebeurd.

Gemaakt in 1976 door Frits Sieger.
Het standbeeld is geplaatst ter ere van het boek 'Woutertje Pieterse', geschreven door Multatuli. Het was de tweede roman van Multatuli en één van zijn bekendste op 'Max Havelaar' na. Multatuli wilde het boek in eerste instantie niet publiceren; zijn weduwe heeft het na zijn dood gedaan, waardoor hij nooit van het succes heeft kunnen genieten. Woutertje Pieterse is een Amsterdamse jongen met veel dromen en nieuwsgierigheid, maar hij wordt geremd door de kleinburgerlijkheid van zijn omgeving. Een jongen met veel ideeën die zich stoort aan de bekrompenheid en het gebrek aan het openstaan voor verandering. In het boek beschermt hij Femke tegen een stel kwajongens en krijgt een kus als beloning. Dit speelde zich af op de Noordermarkt, vandaar dat het standbeeld van de twee personages op deze plek staat. Het boek wordt gezien als één van de klassiekers in de Nederlandse literatuur.

Gemaakt in 1987 door Hans Bayens.
Het beeld is onthuld door Koningin Beatrix en is gemaakt ter gelegenheid van de 100e sterfdag van Eduard Douwes Dekker, die schreef onder pseudoniem Multatuli. Zijn bekendste werk is 'Max Havelaar': een aanklacht tegen de uitbuiting en onderdrukking van de bevolking van Nederlands-Indië. Enkele straten verderop bevindt zich het adres dat Eduard Douwes Dekker noemde in Max Havelaar, waar de fictieve koffiemakelaardij "Last & Co" op Lauriergracht 37 gevestigd zou zijn. Op dit adres was destijds een klooster gevestigd en dus geen koffiemakelaardij. Inmiddels staan er woonhuizen, met naast de deur toch nog een bord met de naam van de koffiehandelaar.

In 1979 bedacht Bob van Schijndel dat het raar was dat bijvoorbeeld Joden en zigeuners wel een monument hebben maar homo's niet. Nadat hij een brief naar de gemeente had geschreven werd een stichting opgericht om het homomonument te realiseren. De gemeente verdubbelde het ingezamelde geld om een steentje bij te dragen en er werd een wedstrijd gehouden voor het mooiste ontwerp. Karin Daan won deze wedstrijd met haar ontwerp dat bestaat uit drie roze driehoeken die samen een grote driehoek vormen. In de oorlog moesten homoseksuelen in concentratiekampen een roze driehoek dragen. Tegenwoordig fungeert de roze driehoek als geuzenteken bij homoverenigingen. Het teken komt vrijwel altijd terug in homomonumenten over de wereld. Op de driehoek in de grond staat de tekst: 'Naar Vriendschap Zulk Een Mateloos Verlangen'. Deze zin is een dichtregel van de homoseksuele, Joodse schrijver Jacob Israël de Haan (1881-1924).

Eerste Weteringdwarsstraat 19-35
Open: dagelijks 07.00 - 19.00 uur

Tussen de Spiegelgracht en de Weteringstraat vinden we Grill's hofje. De naam staat boven de omlijste toegangsdeur op nummer 19. Dit hofje kenmerkt zich door de oude lantaarn die aan de buitenmuur prijkt en de 18e eeuwse klok een deur verder.
In de regentenkamer, boven de marmeren schoorsteen, vinden we de namen en de sterfdata van de weldoeners van dit hofje: Anthonie en Elizabeth Grill, getrouwd op 20 October 1693. Het hofje had 8 beneden- en 8 bovenwoningen, bestemd voor in totaal 32 vrouwen; in elke éénkamerwoning woonden twee dames. Al in 1850 kregen de oudere dames elk de bescheiden luxe van een eigen kamer. Later werden ook elektriciteit en een werkende waterleiding aangelegd. Maar... om naar het toilet te gaan moesten de bewoonsters nog wel naar de binnenplaats.

Nieuwe Looiersstraat 20-40
Open: ja, openingstijden onbekend

Wie via de Vijzelgracht de Nieuwe Looiersstraat ingaat ziet, even om de hoek, de drie eeuwen oude huizenrij. Op de gevel staat het jaartal 1665 en op het huis hangt een gevelsteen met de naam "De niwe Loeyerey", waarop je leerlooiers aan het werk ziet. De huizen aan de straatzijde behoren niet tot het hofje. Het jaartal 1829, wat onder de naam van het hofje staat, is het jaar waarin het hofje tot stand is gekomen. In tegenstelling tot andere hofjes was dit hofje niet bedoeld voor bejaarden maar hadden de huisjes dienst als particuliere huurwoningen. De huisjes zijn elk één kamer groot. In 1850 had jonkvrouwe Elias het beheer over dit hofje, een ingemetselde steen met een opschrift waarop haar naam wordt genoemd, is daar nog getuigen van.

1ste Weteringdwarsstraat 83-95
Open: nee, gesloten voor publiek

Als je geluk hebt staat de deur open... Dit statige hofje is sinds 1980 in bezit van Stadsherstel, dat het hofje heeft gerestaureerd. De naam verwijst naar het echtpaar Isaac Hodshon (1772-1855) en Isabella Dedel (1778-1865). Oorspronkelijk telde het hofje 20 woningen, bedoeld voor de bedienden van de families Hodshon en Dedel. Tegenwoordig zijn er 12 woningen, die alleen verhuurd worden aan alleenstaande dames boven de 60. Het bijzondere aan dit hofje is de brede, blinde muur aan straatzijde met een poort (waarop het familiewapen staat) en de grote, bijna vierkante ramen.
Op de binnenplaats staat de oorspronkelijke waterpomp, met een mooie lantaarn die wordt gedragen door 4 dolfijnen. Ook de vroegere toiletten zijn intact, tegenwoordig in gebruik als berging. Wat nu de tuin is, was vroeger het bleekveld. Hier werd de was gedroogd en gebleekt in de zon. Bijzonder aan dit hofje is de klok met één wijzer, die zich in de tympaan van het pand bevindt, onder de nok van het dak.

Prinsengracht 159-171
Open: ma t/m vrij 08.00 - 18.00 uur

Vanaf de straat valt dit hofje niet op. Hier stond vroeger een Doopsgezinde Kerk, die geen facade aan de openbare weg mocht hebben. De lange gang, vroeger niet meer dan een spleet tussen de huizen, werd de Sonnegang genoemd, en later de Noachsgang. De Vereenigde Waterlandsche en Vlaamsche Gemeente hield haar diensten in de kerk "De Zon" op de Singel. Als tweede "vergaderlocatie" bezat zij ook "De Kleine Zon", op de plek van het huidige Zon's Hofje. In 1720 werd deze locatie verkocht aan de Friese Gemeente der Doopsgezinden, die de kerk op haar beurt "Arke Noach" doopte. Later verenigde de Friese Gemeente zich met De Zon, zodat Arke Noach overbodig werd. In 1755 werd besloten hier een hofje te stichten, maar het duurde tot 1764 tot de vergunning rond was. In 1800 is het hofje uitgebreid met een nieuwe vleugel en in 1882 nog met enkele woninkjes, tot het ruimte bood aan 32 vrouwen. De bewoonsters waren ongehuwd, tenminste drie jaar lid van de Doopsgezinde Gemeente te Amsterdam en 50 jaar of ouder.

Keizersgracht 334-346
Open: nee, gesloten voor publiek

Dit hofje is net even anders dan de andere hofjes, gezien het in 1618 gesticht werd voor niet geheel onvermogende Rooms Katholieke Vrouwen. Hoewel het op de kaart van Balthasar Florisz (ca. 1625) aangeduid wordt als "Weduwenhof" konden ook ongehuwde vrouwen aanspraak maken op één van de 18 woninkjes in dit hofje. De vrouwen die hier destijds introkken betaalden bij intrede twee- tot driehonderd gulden en konden vervolgens gratis wonen. In 1866 werd de administratie van het hofje overgedragen van de afstammelingen van stichter aan de regenten van het R.C. Oude-Armenkantoor. De woningen werden nu tegen een bijdrage van slechts zeven gulden per maand beschikbaar gesteld aan in aanmerking komende alleenstaande vrouwen. Het hofje werd overigens, volgens het R.C.O.A.K. gefinancierd uit eigen vermogen. Het hofje had geen goede naam bij de Gereformeerde predikanten; zij overlegden in 1656 hun "Lijst van Paepsche Vergaderplaetsen in Amsterdam" aan Heren Burgemeesteren, waarin werd vermeld dat op de Keizersgracht, naast "het "Stifseltonneken" een ghestelijck weduwenhof van Claes Reiniersz (is) ghesticht, alwaer ghestelijcke weduwen en cloppen woonen en des vrijdags en donderdags wort er dienst ghedaen".

Prinsengracht 89-133
Open: ma t/m vr 06.00 - 18.00 & zat tot 14.00

In 1797 kocht Arnaut van Brienen een woonhuis, pakhuis en bierbrouwerij om deze samen te voegen tot een hofje. Hij noemde het hofje "Van Brienen´s Gesticht Hofje De Star", waarbij De Star verwijst naar de naam van de brouwerij. Architect Abraham van der Hart had enkele jaren nodig om het hofje te bouwen. De heer Van Brienen maakte nog net mee dat de eerste steen werd gelegd (april 1804) maar overleed voordat de bouw voltooid was. Zoon Willem Joseph van Brienen zorgde ervoor dat het hofje werd afgemaakt, waarna hij het reglement opstelde en gedurende 30 jaar de regent was. In 1806 werd het hofje in gebruik genomen door 20 Roomskatholieke oudere echtparen en 6 mannen. De begane grond was bestemd voor woningen en de bovenverdiepingen werden verhuurd als graanzolders. Later werden deze ook verbouwd tot woonruimten. In de 20e eeuw werd een aantal woningen samengevoegd tot tweekamerwoningen en werden de regels versoepeld. 's Avonds ging de deur nog wel op slot, maar de bewoners kregen wel een sleutel. De huidige eigenaar, Woningbouwvereniging Het Oosten, financierde een grootscheepse renovatie om de woningen te laten voldoen aan de normen van deze tijd. Elke woning heeft nu twee of drie kamers en een eigen keuken en badkamer. De binnenplaats van het hofje, waar vroeger de was te drogen en te bleken hing in de zon (bleekveld), is tegenwoordig een mooi aangelegde tuin. Regenten huren het hofje van Het Oosten en regelen de verhuur aan bewoners. Het hofje is nu voor mannen en vrouwen vanaf 45 jaar met een laag inkomen. Zowel gehuwden als ongehuwden zijn welkom en katholiek zijn is geen vereiste.

Prinsengracht 855-899
Open: nee, gesloten voor publiek

Het Deutzenhofje is het grootste Amsterdamse hof uit de 17e eeuw, gesticht in 1692 uit de nalatenschap van Agneta Deutz en in 1694-1695 gebouwd. Mevrouw Deutz, naar wie dit hofje vernoemd is, had voor haar dood de erven gekocht voor circa f 10.000,- en de regenten benoemd. Boven de markante poort prijkt in wit marmer de tekst: “Agneta Deutz laat hier haar liefde en godsdienst blyken, Den Armen tot troost, tot voorbeeld van den ryken. Anno 1695”. Naast de tekst vindt men twee “putti”: kinderfiguren die diverse attributen dragen, zoals de vredespalm, wierookvat, vruchten en een duif. Tenslotte zijn de wapens van de twee echtgenoten waar Deutz weduwe van was: Een wapen met beren van Zacharias van Beresteyn en met de meerman van Gerard Meerman. Het hof bestond uit 20 vrije woningen en gaf onderdak aan dames. Er is een riante binnenplaats met aan het eind van het middenpad een hal met Dorische zuilen, waarin een uurwerk uit 1703 hangt.

Amstelveld: maandag 9.00 - 15.00 uur

Tijdens deze gezellige markt staat het plein vol met planten en bloemen. Vroeger werden hier allerlei soorten pluimvee verkocht: kippen, duiven en kleurrijke vogels. Deze zijn hier nu niet meer te vinden, maar voor mooie planten of bloemen bent u op het Amstelveld nog steeds aan het juiste adres.

Noordermarkt: zaterdag 9.00 - 16.00 uur

Ondanks dat het vroeger heel normaal was voor boeren om in de stad hun waren te verkopen, is er tot eind 19e eeuw geen boerenmarkt meer in Amsterdam geweest. In 1987 startte een aantal biologische boeren de eerste Nederlandse Boerenmarkt, aan de voet van de Noorderkerk. Inmiddels staan hier wekelijks ruim 70 kramen, met veel meer te koop dan enkel boerenproducten: antiek, curiosa, design, ambachtelijke en duurzame producten, kleding, hapjes, sieraden, Oosterse tapijten, beeldende kunst, antiquarische boeken, zeldzame lp’s en art house films… het is hier allemaal te vinden! Foto van Sergio Scalleja.

Noordermarkt: zaterdag 9.00 - 16.00 uur

"Het lijkt hier wel de Noordermarkt" is wat men in het begin van de 17e eeuw riep. Op de Noordermarkt, die voorheen de Princenmarkt heette, was namelijk een vodden- en lapjesmarkt waar het altijd ontzettend druk en rommelig was. Vrouwen ging op maandag 'lapjes keeren' waardoor die dag bekend werd als lapjesdag. De markt groeide later ook uit tot een centrum van de duivenhandel. De markt vond eerst plaats tussen de Prinsengracht en het Noorderkerkhof dat daar gevestigd was. In 1688 is het kerkhof verplaatst vanwege ruimtegebrek.

Lindengracht: zaterdag 9.00 - 16.00 uur

De lange straat op de gedempte gracht leent zich uitstekend voor een markt! De markt bestaat al bijna 120 jaar en heeft ruim 230 kraampjes. Voorheen was de markt alleen voor venters, pas later werd het een dagmarkt waar alles verkocht mocht worden. Het is nog steeds een zeer uiteenlopende markt van ongeveer een kilometer lang. Dit allemaal midden in een super gezellige Jordaanbuurt, een echte aanrader voor een zaterdag!

Westerstraat: maandag 9.00 - 13.00 uur

De markt in de Westerstraat, niet te verwarren met de Westermarkt (die niet in de Jordaan ligt, maar bij de grachtengordel hoort), staat ook wel bekend als de lapjesmarkt: een weelde aan heerlijke stofjes, lapjes, leer, kleding, gordijnstof en nog veel meer kan je hier vinden. De markt straalt een echte Jordaanse gezelligheid met veel Amsterdamse humor uit: De Jordanezen komen hier op maandagochtend even 'beppen' met de kooplui. Inmiddels staan er 163 marktkooplui; echte vaklieden die de markt een authentiek gezellig tintje geven; de omliggende terrasjes doen de rest.

Nieuwmarkt: zaterdag 10.00 - 17.00 uur

Al jaren kun je elke zaterdag terecht op de gezellige Nieuwmarkt voor al jouw biologische boodschappen. Deze markt staat bekend om het uitgebreide en gevarieerde aanbod. Desalniettemin is de markt heel overzichtelijk. Het markante gebouw De Waag is het middelpunt van het plein. Hier werden vroeger de goederen gewogen. Tegenwoordig kun je er terecht voor een koffie, lunch, borrel en diner. Rondom deze boerenmarkt vind je Chinatown, met een groot aantal toko's met Aziatische producten. Kortom: alle ingrediënten zijn aanwezig voor een perfect dagje shoppen.

Karthuizerstraat 89-171
Open: dagelijks 10.00 - 20.00 (geen groepen)

Dit hofje, dat ook wel het Huyszitten Weduwenhof genoemd wordt, heeft de eeuwen getrotseerd. Op een terrein van dertig hectare stond hier ooit het Karthuizerklooster. Het lag buiten de stadsmuur en viel vaak ten prooi aan plundering en verwoesting. Wat nog restte van het klooster werd na de Alteratie (1578) verhuurd aan particulieren, vooral boeren die de monnikscellen gebruikten als woonplaats voor hun knechten. In 1602 werd de kloosterhof een kerkhof waar pestdoden werden begraven. Weer bijna een halve eeuw later, in 1650, werd het Huiszitten Weduwenhofje gebouwd, naar ontwerp stadsbouwmeester Daniël Stalpaert, dat er nog altijd staat. Het gebouw bevatte maar liefst 100 kamers, bestemd als huisvesting voor de "huis-zitten-weduwen". Hoewel speciaal bedoeld voor weduwen, werd ook aan andere “vrouwpersonen” onderdak geboden. Officieel heet het hofje nog wel “Weduwenhof”, maar het wordt in de volksmond “Karthuizerhof” genoemd, wat passender is.

Palmgracht 28-38
Open: ja, openingstijden onbekend

Het Raepenhofje is in 1648 gesticht door Pieter Adriaansz. Raep, één van de notabelen van de stad. Het hofje op de Palmgracht (of Nieuwe Braak, zoals de gracht in de 18e eeuw genoemd werd) was bestemd voor weduwen en wezen. Het stichtingsjaar 1648 staat in de voorgevel te lezen onder het wapen van Pieter Adriaansz. Raep: De sluitsteen laat een raap zien met de initialen P.A. erboven. Het hofje bestaat uit zes huisjes met twaalf woningen die werden bewoond door vrouwen. De letter L op de deurkozijnen verwijst naar het feit dat de bewoonsters lid waren van de gereformeerde kerk. In 1957 werden de woningen gerenoveerd en werden er keukentjes en toiletten in gebouwd. Tegenwoordig wonen er vrouwelijke studenten. Die mogen er ook na hun studie blijven wonen, maar er mag niet worden samengewoond en ’s nachts gaat nog altijd de poort op slot.

Tuinstraat 199-225

Dit hofje is vermoedelijk rond 1645 gesticht, door buskruitmaker Cornelis Martenszoon Pronck: hij kocht de grond in 1641. De zeven huisjes langs de Tuinstraat waren bedoeld voor armlastige, oudere rooms-katholieke dames van onbesproken gedrag, zoals te lezen is in het reglement in de doorgang van het hofje. In 1724 werden hierachter nog eens zeven huisjes bijgebouwd, waardoor een binnenhofje ontstond. De oorsprong van de naam van dit hofje is niet precies bekend. In een kasboek uit 1739 wordt voor het eerst gesproken over het ‘Pronckenhofje genaamd De Zeven Keurvorsten.’ Mogelijk ligt de oorsprong hiervan in een wat cynische benaming door omwonenden, die weinig moesten hebben van de rooms-katholieke kerk en de katholieke bewoners van het hofje. Aanvankelijk stonden er slechts zeven huisjes, misschien was elk huisje vernoemd naar een keurvorst. In 1940 zijn enkele kleine woningen samengevoegd. Het hofje is sindsdien nog tweemaal volledig gerestaureerd en gerenoveerd. Door samenvoegingen zijn er tegenwoordig 12 woningen, die nog steeds verhuurd worden als sociale huurwoning. De voordeur ziet er gesloten uit, maar overdag is het hofje doorgaans geopend.

Eerste Egelantiersdwarsstraat 1-5 en
Egelantiersstraat 26-50
Open: ja, openingstijden onbekend

Dit hofje is eigenlijk een samenvoeging van twee hofjes: het Zwaardvegershofje en het Claes Claesz. Anslo’s hofje. Het laatste is één van de eerste hofjes van Amsterdam en toen het in de jaren '60 gerestaureerd werd, bevond het zich in erbarmelijke staat. Veel gebouwen hier lijken oud, maar zijn dat niet. Het eerste gedeelte is het oorspronkelijke Claes Claesz. Anslo’s hofje. De doopsgezinde lakenhandelaar Claes Claeszoon Anslo woonde aan de Nieuwendijk, maar was afkomstig uit Noorwegen. Net als veel andere rijke burgers bezat hij een stuk grond in de Jordaan. In drie huisjes in hun tuin aan de Egelantiersstraat boden Anslo en zijn vrouw vanaf 1616 gratis onderdak aan arme bejaarden. Zij bepaalden dat deze armenzorg moest worden voortgezet na hun dood. Aan de Tuinstraat nummer 35 en 37 is nog altijd de ingang van het Zwaardvegershofje te zien. In tegenstelling tot de hofjes uit de 19e eeuw, met hun monumentale toegang, is de toegang tot het 17e eeuwse Anslo Hofje eenvoudig. Deze deur is nu afgesloten en verwijst naar de ingang van het huidige Claes Claeszhofje om de hoek.

Boomstraat 52
Open: nee, gesloten voor publiek

Het Broenshofje is een relatief jong hofje, gesticht in 1851 door mevrouw A.C. Broen, die het huisje had geschonken aan de Vereniging tot ondersteuning van mindervermogenden. Het mocht vrij bewoond worden door zes Protestantse alleenstaande vrouwen. Bij testament werd bepaald dat de bewoonsters een uitkering van f 1,00 per week uit de rente zouden ontvangen en naast “vrij wonen” genoten de dames van gedeeltelijk gratis brandstof, een uitkering van f 35,00 per kwartaal en een feestpakket voor Pasen, Kerstmis en Sint Nicolaas. In feite is het hofje niet meer dan een diep huis met zes kamers, drie boven en drie beneden, uitkomende op de gang.

Egelantiersgracht 105-141
Open: dagelijks van 10.00 - 17.00 uur

Het Roomsgezinde Sint Andrieshofje op de Egelantiersgracht is in 1614 gesticht en daarmee één van de oudste hofjes van Amsterdam. De naam verwijst naar de apostel Andreas, één van de discipelen van Jezus. De katholieke koopman en stichter van het hofje Jan Oly van Velsen heeft de opening van het hofje, bedoeld voor armlastige katholieke bejaarde vrouwen, nooit mogen beleven; hij stierf in 1615 terwijl het hofje pas in 1617 voltooid is. In de 17e eeuw is het hofje onder de hoede van het pastoraat van het Begijnhof gekomen. Oorspronkelijk telde het hofje 66 bewoonsters in de 36 woninkjes; later zijn de bewoonsters teruggebracht tot slechts één per kamer. Tegenwoordig bestaat het hofje uit twaalf HAT-eenheden (Huisvesting Alleenstaanden en Tweepersoonshuishoudens, gebouwd tussen 1975 en 1985 met een speciale subsidie).

Lindengracht 149-163
Open: dagelijks, openingstijden onbekend

Het Suyckerhoffhofje, ook wel het Suy(c)kerhofje genoemd, is gebouwd in 1670. Het hofje ontleent zijn naam aan de stichter Pieter Janszoon Suyckerhoff. In zijn testament van 4 januari 1667 stond dat zijn nalatenschap besteed moest worden aan het bouwen en onderhouden van een armenhof. Het hofje was alleen bestemd voor “bedaagde dochters en weduwen van Protestantse huize” en de voorwaarde voor toelating was ook dat deze “vrouwpersonen” eerlijk en van onbesproken gedrag waren en dat zij een “vredelievend humeur” hadden. Oorspronkelijk bestond het hofje uit 19 woningen. Door samenvoeging zijn daar nu nog 15 van over. Inmiddels beschikt elke woning over eigen sanitair.

Chinatown Amsterdam is uniek: nergens anders ter wereld vind je een Chinatown waar naast Chinese mensen zoveel andere nationaliteiten zijn gevestigd.

De komst van de Chinezen naar Amsterdam begin 20e eeuw heeft zijn oorsprong in de zeevaart. De eerste Chinezen werden door Britse en Nederlandse reders geronseld voor de koopvaardij. In die tijd teisterden oorlogen en hongersnood delen van China en arme boeren, voornamelijk afkomstig uit de Zuid-Chinese provincie Quangdong, ontvluchtten de honger en armoede in hun vaderland. Tijdens de grote depressie in de jaren '30 werden zij massaal ontslagen waarop zij in afwachting van betere tijden in de buurt van de haven bleven. In hun kielzog kwamen Chinese handelaren naar ons land en ontstond in de Binnen Bantammerstraat, rond de Nieuwmarkt en op de Geldersekade het begin van het huidige Chinatown met boarding houses, wasserijen en restaurantjes. Na de tweede wereldoorlog werd de Chinese keuken populair waarop Chinatown zich verder uitbreidde tot op de Zeedijk. Naast de eethuisjes verschenen er reisbureaus, kruidenwinkels, toko's en een drukkerij.

De straatnamenbordjes in Chinatown zijn tweetalig: Nederlands en Chinees. Dat zijn geen letterlijke vertalingen, maar ze doen wel recht aan het karakter van de betreffende straat. De Nieuwmarkt heet bijvoorbeeld San Kwong Cheong oftewel Nieuw Plein. De Zeedijk is het spirituele hart van Chinatown vanwege de tempel. De Chinese naam Sin Tak Kai geeft aan, dat hier liefdadigheid en goede eigenschappen van mensen worden samengebracht. De Chinese naam van de Stormsteeg is Shun Fung Lee: steeg van de meegaande wind die voortvarendheid en succes brengt.

De Fo Guang Shan He Hua tempel op de Zeedijk is de grootste, in traditionele Chinese paleisstijl gebouwde tempel in Europa. De naam betekent zoveel als 'ons hoop gevend een bloeiende lotusbloem voor het boeddhisme in Nederland te zijn'. Kortweg heet de tempel He Hua en dat staat voor lotusbloem. De bouw van de tempel is mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van de Amsterdamse Chinese gemeenschap. De bouw duurde twee jaar en voor het aanbrengen van de bijzondere decoraties en de speciale daktegels zijn bouwvakkers uit Taiwan overgekomen. De tempel werd op 15 september 2000 officieel geopend door prinses Beatrix (toen nog koningin). De Tempel wordt bewoond en beheerd door een abdis en vier nonnen. De tempel is gewijd aan Guan Yin, een vrouwelijke verbeelding van Boeddha die symbool staat voor het familieleven. Haar naam betekent 'De wijze vol mededogen'. Haar beeld staat in de grote zaal van de tempel, die tijdens de openinguren voor iedereen gratis toegankelijk is. Je mag je schoenen aanhouden, maar respecteer de stilte.

Een belangrijk onderdeel van de Chinese cultuur is het vieren van de traditionele feestdagen. De feestdagen markeerden oorspronkelijk in China de rustpauzen na de seizoenen voor ploegen, wieden en oogsten. Hieronder vind je een overzicht van enkele van deze feestdagen:

• Chinees nieuwjaar
  Op oudjaarsavond sluiten de meeste ondernemers hun bedrijven om te dineren met familie en vrienden. Het dessert bestaat traditioneel uit gekonfijte vruchten als lotuswortel, veel vers fruit en zoete hapjes. Het staat voor geluk en rijkdom en wordt opgediend in een mooi versierde schaal die in het Chinees ‘Chien Nop’ (schatkist) wordt genoemd. De rode zakjes met inhoud die worden uitgedeeld staan voor geluk en voorspoed. Het Nieuwjaarsfeest begint op 1 januari van het Chinese jaar en met harde knallen en veel vuurwerk.
  
  
• Maanfeest
  Volgens de Chinese kalender is het elke vijftiende dag van de maand volle maan. Dat kan omdat de maanden van het Chinese jaar om en om dertig en negenentwintig dagen tellen. Het maanfeest vindt altijd op 15 augustus plaats en wordt gevierd met onder meer het eten van speciale maancakejes. Het maanfeest is al eeuwen oud en dateert uit de tijd van de Yuan Dynastie toen het Chinese volk zuchtte onder het juk van een bezetter. Om het volk op te roepen tot een opstand werd een list gebruikt. In zoete cakejes werden briefjes verstopt die opriepen tot verzet. In de nacht van 14 op 15 augustus tijdens de volle maan brak de opstand uit die leidde tot de bevrijding van het Chinese volk.

• Allerzielen
  Tweemaal per jaar, volgens de Chinese kalender in maart en september (westerse kalender in april en oktober), herdenken de Chinezen hun overleden familieleden. Ze gaan naar het graf van hun voorouders om offers te brengen en de grafsteen te reinigen. In Amsterdam op de Nieuwe Ooster begraafplaats is een speciale plaats waar Chinezen hun dierbaren kunnen begraven.

• Boeddha Dag
  De geboortedag van Boeddha wordt door Boeddhisten over de hele wereld herdacht. Boeddha Dag wordt in Nederland jaarlijks op de derde zaterdag in mei op en rond de Nieuwmarkt gevierd met religieuze rituelen en culturele manifestaties. De dag begint om tien uur met de processie vanuit de Fo Guang Shan He Hua tempel. Een replica van het grote Boeddhabeeld uit de tempel wordt in processie over de Zeedijk, Geldersekade en Nieuwmarkt gedragen. Een belangrijk onderdeel van de dag is de ceremoniële reiniging. Het religieus reinigen van jezelf van onzuivere daden, woorden en gedachten door water te gieten over een Boeddhabeeld vindt plaats op de Nieuwmarkt en is voor iedereen toegankelijk.