Skip to main content

Oude Schans

  • Oude Schans en Sluyswacht

  • Oude Schans en Montelbaanstoren prent

  • Oude Schans en Montelbaanstoren

Oude Schans

Vanaf de Sint Antoniessluis heb je een prachtig uitzicht over de Oude Schans met de Montelbaanstoren. Het hellende huisje aan de sluis werd in 1695 gebouwd als sluiswachterhuis en is een beschermd rijksmonument. Momenteel is het huisje in gebruik als café. De sluizen regelen nog altijd de uitstroom van het rivierwater van de Amstel via de grachten naar het IJ. Op deze manier wordt het water in de grachten regelmatig ververst. De Oude Schans bevindt zich tegenover Museum Het Rembrandthuis in Amsterdam.

Montelbaanstoren

Deze oude verdedigingstoren is gebouwd in 1516 en was bedoeld om uit te kijken over de Zuiderzee. De Hertog van Alva wilde een kasteel bouwen bij de toren. Hij had zelfs al een naam: Monte Albano, dit werd later verbasterd tot Montelbaanstoren. De bijnaam van de toren is Malle Jaap, omdat de klokken op de meest vreemde tijdstippen spontaan begonnen te spelen.

Waaggebouw

  • Waag Amsterdam in de avond

    Nieuwmarkt Waag

  • De Waag op de Nieuwmarkt in Amsterdam

    Nieuwmarkt Amsterdam

  • Schilderij De anatomische les van Dr. Tulp van Rembrandt

    Amatomische les Rembrandt

Waaggebouw

Het middelpunt van de Nieuwmarkt is gebouwd in 1488 en fungeerde als stadspoort van Middeleeuws Amsterdam. De Waag heette destijds de Sint Antoniespoort. Na verloop van tijd was Amsterdam gegroeid in omvang, waardoor de stadspoort in de stad lag. Toen het waaggebouw op de Dam te klein was geworden, kreeg de Sint Antoniespoort vanaf 1617 een nieuwe functie: de stadspoort werd omgebouwd tot waaggebouw. Boven de deuren werden overkappingen gemaakt waaronder weegschalen werden geplaatst, waarop behalve goederen voor dagelijks gebruik ook ankers en artillerie van de nabijgelegen scheepswerven gewogen werden.

Theatrum Anatomicum

Op de bovenste verdieping van de Waag huisvesten zich enkele gilden. In het Theatrum Anatomicum, dat als collegezaal diende tot 1869 was het chirurgijnsgilde gevestigd. Hier werden ’s winters lijken van misdadigers ontleed tijdens anatomielessen. In 1632 schilderde Rembrandt hier ‘De anatomische les van dr. Nicolaes Tulp’. Tegenwoordig is Café-Restaurant In de Waag gevestigd in dit historische gebouw op de Nieuwmarkt.

Huis Leeuwenburg

  • Huis Leeuwenburg - Wapen van Riga

  • Leeuwenburg

  • Huis Leeuwenburg voorzijde

Huis Leeuwenburg

Huis Leeuwenburg aan Oudezijds Voorburgwal 14 staat ook bekend als Het Wapen van Riga. Het huis heeft een houten frame en bakstenen muren. De stenen muren zijn verankerd aan het houten skelet. Het pand werd in 1605 gebouwd door een koopman uit de destijds Russische stad Riga (tegenwoordig de hoofdstad van Letland). In de middelste gevelsteen zijn twee gekruiste sleutels te zien, het wapen van Riga. Op de linker gevelsteen is een fort afgebeeld met een leeuwenkop. In 1942 werd dit huis gerestaureerd door de Vereniging Hendrick de Keyser en Sinds 1951 is er een goodwillcentrum van het Leger des Heils gevestigd.

Armbrug

Vanaf de Armbrug is Huis Leeuwenbrug goed te zien. Als je om je heen kijkt waan je in de Middeleeuwen: dit is Oud Amsterdam. Bijzonder is dat de huizen aan de rechterzijde direct aan het water staan. ‘Arm’ verwijst vermoedelijk naar de kromming van de gracht. Vanaf de brug zie je de kleurrijke gevelstenen in de muur van de Haven van Texel links voor je. De gevelstenen komen van oude huizen die gesloopt zijn en de gemeente heeft ze hier een eervolle plek gegeven. Elke steen vertelt zijn eigen verhaal.

Bierkaai

Dit gedeelte van de Oudezijds Voorburgwal is de voormalige bierkaai; hier kwam het bier aan per schip vanuit Duitsland. Sterke sjouwers laadden en losten de zware biervaten. Deze mannen stonden bekend als onoverwinnelijke vechtersbazen, waarvan het spreekwoordelijke ‘vechten tegen de bierkaai’ is afgeleid: je inzetten voor een hopeloze zaak. Tegenwoordig brouwt het sympathieke bedrijf De Prael weer bier aan de bierkaai. In het proeflokaal in de Oudezijds Armsteeg kun je een biertje proeven en in de winkel kun je terecht voor cadeaus voor bierliefhebbers.

De Armbrug en Huis Leeuwenburg zijn stops op de wandelroute door de oude stad en de interactieve speurtochtwandeling voor volwassenen, waarbij je eigen gids bent.

Beurs van Berlage

  • Beurs van Berlage

  • Beurs van Berlage interieur

  • Bistro Berlage

Beurs van Berlage

De Beurs van Berlage, de oude Amsterdamse Koopmansbeurs (1898-1903) van architect H.P. Berlage, is tegenwoordig een prominent centrum voor congressen, vergaderingen en evenementen. De baksteen-architectuur is typisch Nederlands, waarbij functionalistische details gecombineerd worden met inspiratie uit de romaanse en renaissance-architectuur. In de beurs worden naast meerdere grote conferenties ook tentoonstellingen gehouden. Bistro Berlage met het zonnige terras op het Beursplein is een favoriet plekje van locals voor koffie, lunch of borrel.

New York Film Academy Café

Dit café in het voormalige schipperscafé van Beurs van Berlage brengt je helemaal terug naar het bruisende New York van de jaren twintig. Er zijn regelmatig live jazz optredens.

Oude Kerk

  • Oude Kerk Amsterdam

  • Oude Kerk

  • Oude Kerk interieur

Oude Kerk

De geschiedenis van de Oude Kerk gaat terug naar 1250, toen Amsterdam nog maar een kleine nederzetting aan de Amstel was. De kerk is de eerste kerk van Amsterdam en was een belangrijke ontmoetingsplaats voor handelaren. Tevens werden er toneelstukken opgevoerd. Elke keer als de stad een periode van economische voorspoed meemaakte, verbouwde en verfraaide men de kerk. Sinds 1724 is er op restauraties na weinig veranderd aan de kerk. De laatste restauratie duurde van 1955 tot 1979, waarschijnlijk de langste ooit. In de toren (gebouwd in de 16e eeuw) hangen 39 klokken en het carillon is een van de mooiste van het land. Al bijna 800 jaar wordt hier gepreekt, getrouwd, begraven, gewandeld, gehandeld en gemusiceerd. Hier rusten 10.000 Amsterdammers en behalve de grafsteen van Saskia van Rijn, Rembrandts eerste vrouw, kun je hier grafmonumenten van beroemde zeeadmiraals, een prachtig orgel en een preekstoel uit 1640 bewonderen.

Zuiderkerk

  • Zuiderkerk

  • Zuiderkerk binnen

  • Zuiderkerk zonsondergang

Zuiderkerk

De Zuiderkerk ligt vlakbij het Huis de Pinto, het meest historische gebouw op de Sint Antoniesbreestraat. Tegenover het Huis De Pinto staat het Zuiderkerkhofspoortje, dat toegang geeft tot het Zuiderkerkhof; het plein rond de Zuiderkerk. Tijdens de zomermaanden is het mogelijk om de Zuiderkerktoren te beklimmen.

Bouw van de kerk

De Zuiderkerk is de eerste en dus de oudste Protestantse kerk van de stad, gebouwd na de Reformatie. De architect was Hendrick de Keyser (1565-1621), die ook in de kerk begraven ligt. De eerste steen werd gelegd in 1603, waarna de bouw drie jaar stil stond wegens geldgebrek. In 1611 werd de kerk dan toch voltooid, hoewel het daarna nog drie jaar duurde voordat de toren af was.

Huidige functie

De laatste kerkdienst in de Zuiderkerk, een huwelijksvoltrekking, was in 1929 en daarna heeft het gebouw verschillende functies gehad. Zo deed het dienst als mortuarium tijdens de hongerwinter in de Tweede Wereldoorlog en was het tijdelijk een locatie van het National Historisch Museum. De kerk is nu te huur voor evenementen.

De Zuiderkerk is een stop op onze interactieve speurtochtroute voor volwassenen, waarbij je in ca. 3 uur al wandelend, lezend en puzzelend de geschiedenis van de oude stad ontdekt.

Sint Olofskapel

  • Sint Olofskapel vroeger

  • Sint Olofskapel binnen

  • Sint Olofskapel tegenwoordig

Sint Olofskapel

De Sint Olofskapel bevindt zich schuin tegenover het Houten Huis op de Zeedijk. Deze kapel werd halverwege de 15e eeuw gebouwd en een aantal keer uitgebreid. De kleine kerk was bestemd voor Noorse zee- en kooplieden die in Amsterdam verbleven. Na de Reformatie was het gebouw in gebruik geweest als koopmansbeurs en als gereformeerde kerk. De huidige vorm van het gebouw is het resultaat van een uitbreiding in min of meer gotische stijl in 1644. De ingangen met decoraties zijn in renaissancestijl uitgevoerd. Het gebouw wordt tegenwoordig door het Hotel NH Collection Amsterdam Barbizon Palace gebruikt als conferentiezaal. In deze ruimte worden ook mooie bruiloften, feesten en diners georganiseerd. Een gang onder de Zeedijk verbindt het hotel met de kapel.

Wallen

  • Wallen Amsterdam Moulin rouge

  • De Wallen Oudezijds Achterburgwal

  • De Wallen Hospital Bar

De Wallen

Elk jaar wordt Amsterdam door zo'n 4,5 miljoen mensen van over de hele wereld bezocht. Daarnaast komen er jaarlijks een kleine 16 miljoen dagjesmensen naar Amsterdam. De belangrijkste toeristische trekpleisters zijn niet de grote musea, winkels en horecagelegenheden maar het Red Light district. De coffeeshops en de raamprostitutie oefenen een grote aantrekkingskracht uit en zijn in de media altijd onderwerp van discussie.

Red Light Jazz Amsterdam

Elke zomer organiseren ondernemers in de buurt het leukste jazz festival in het warme hart van de stad: gratis optredens van bekende en onbekende jazz-artiesten op spannende locaties. Onverwachte muzikale ontmoetingen en een kijkje achter de schermen in de meest gastvrije buurt van Nederland. De kick-off van het festival vond plaats in 2014. In unieke en sfeervolle locaties in het hele wallengebied kunnen gedurende drie dagen concerten worden bijgewoond van jazzartiesten. Red Light Jazz is een ondernemersinitiatief dat is opgezet om de stad weer op de kaart te zetten als échte jazz-stad met een rijke traditie. De organisatie beoogt met het festival de jazzgeschiedenis van het wallengebied een nieuw leven in te blazen en tegelijkertijd het imago van het gebied te verbeteren. Meer informatie en het programma vind je hier.

Huis met de Hoofden

  • Hoofden op het Huis met de Hoofden

  • Huis met de Hoofden

  • Huis met de hoofden entree

Huis met de Hoofden

Het huis met de Hoofden is te herkennen aan de zes versieringen in de vorm van hoofden aan de voorgevel. Het huis werd in 1622 gebouwd, voor de heer Nicolaas Sohier, een rijke kousenhandelaar én kunstliefhebber. De renaissancegevel wordt toegeschreven aan stadsarchitect Hendrick de Keyser, maar is waarschijnlijk uitgevoerd en voltooid in 1622 door zijn zoon Pieter de Keyser; Hendrick de Keyser was namelijk in 1621 al overleden. Behalve de hoofden, vinden we op de gevel versieringen als banden, blokjes, klauwstukken, vazen, obelisken, leeuwenmaskers en zuiltjes.

Bewoners van het huis

Na Sohier, die er uiteindelijk slechts 12 jaar heeft gewoond, is het huis vier generaties lang van familie De Geer geweest. Later vestigde kunsthandelaar De Roos zich in het pand, heeft er (onder andere) een hogere beroepsschool plaatsgehad, een openbare handelsschool en is het huis begin 20e eeuw gebruikt door het Conservatorium van Amsterdam.

De hoofden

De hoofden op de gevel werden pas door De Geer toegevoegd. De legende gaat dat de zes hoofden zouden verwijzen naar zes rovers, die het huis waren binnengeslopen en door de keukenmeid stuk voor stuk met een broodmes zouden zijn onthoofd. Onlangs is echter vastgesteld dat het gaat om borstbeelden van zes Romeinse goden. Drie mannen en drie vrouwen, allen met een attribuut: Apollo met laurierkrans (kunsten); Ceres met rijpe korenaren (landbouw); Mercurius met gevleugelde helm (handel); Minerva (wijsheid); Bacchus met druiventrossen (wijn) en Diana met halve maan (jacht). De hoofden links en rechts van de hoofdingang, van Mercurius en Minerva, duiden aan dat De Geer zich als 'mercator sapiens', identificeerde met zowel handel als wijsheid.

Huis Bartolotti

  • Huis Bartolotti Herengracht

  • Huis Bartolotti detail

  • Huis Bartolotti entree

Huis Bartolotti

Dit huis werd in 1617 gebouwd voor de rijke Willem van den Heuvel. Deze noemde zich Guillelmo Bartolotti, naar een Italiaanse oom van wie hij veel geld geërfd had. Er zijn twee cartouches aangebracht met links het geschilderd opschrift "Ingenio et Assiduo Labore" (door vernuft en noeste vlijt) en rechts "Religione et Probitate" (door godsdienst en rechtschapenheid). De gevel van rood baksteen versierd met bergstee is het werk van stadsarchitect Hendrick de Keyser. Nummer 172 is tegenwoordig in gebruik als kantoor van de Vereniging Hendrick de Keyser.

Museumhuis

Huis Bartolotti kwam in twee delen in het bezit van de vereniging: in 1924 en 1971. Vanaf 1971 waren de kantoren en bibliotheek van het Theatermuseum er gevestigd en het achterhuis van 170 werd bewoond door Gustav Leonhardt, clavecimbelist en musicoloog. Het pand bevatte vele doorgangen met de naastgelegen panden. Bij de inrichting tot kantoor in 2009 zijn deze doorgangen verwijderd en is de oude structuur van het huis hersteld. Na een omvangrijke restauratie in 2016 is het pand ingericht als Museumhuis en wordt het pand verhuurd voor (bijzondere) evenementen. Foto 1 en 2 van Arjan Bronckhorst.

Nieuwsbrief